ÇOCUKLARDA MAHREMİYET EĞİTİMİ

Merhabalar,
Öncelikle bu konunun anne ve babaların dikkatini çekeceğini düşünüyorum. Biliyoruz ki mahremiyet konusu çocuklara zorunlu olarak verilmesi gereken bir eğitim çünkü mahremiyet çocuğun sadece şu anını değil ergenliğini, yetişkinliğini de etkilemekle kalmayıp aslında bir kişilik gelişimi olarak karşımıza çıkıyor.
Anne-baba veya bakım verenin öncelikle bilinçli olması gerekiyor ki bu konuda çocuğu eğitebilsin.  Biz neysek çocuk da o oluyor. Biz ne yaparsak çocuk da onu yapıyor. O yüzden eğitim her zaman ilk olarak ailede başlar.
Çocuklar model alarak öğrenir. Çok bilindik basit bir örnek vereyim. Eğer biz çocuğumuzun yanında kitap okumuyorsak, yüksek ihtimal çocuğumuz da kitap okumaz. Çocuğunuzun kitap okumasını istiyorsanız önce siz onu teşvik edeceksiniz ve bunu istikrarlı, hevesli bir şekilde yapacaksınız.
Yani kural çok basit. Çocuktan bir şey yapmasını istiyorsak o şeyi biz de yapacağız. Bir şey yapmasını istemiyorsak da önce biz yapmayacağız. Şimdi kısaca madde olarak tanımlayacağım

1)    Özel alan tanımlama
Çocuğa 2 yaşından itibaren anlatmamız gereken şeylerden biri vücudumuzda özel bölgelerin olduğu ve bu bölgelerin gizlenmesi gerektiğidir. Fakat gerekli durumlarda (hastalık durumunda doktor veya hemşireler veya çocuğu yıkama durumda anne-babaların) bazı kişilerin görebileceği anlatılmalı. Bu özel bölgelerini bilmesi kendisini yabancılardan koruması adına önemlidir.

2)    Odanıza izin alarak girmesi gerektiğini öğretme
Oda kişinin özel alanıdır ve bu özel alanlara izin alınmadan girilmez. Maalesef hala bazı yetişkinlerin bile bunu yaptığını görüyoruz işte bu yüzden çocukların kritik dönemlerinde (kritik dönem: gelişim yaşına göre o yaşta edinilmesi gereken kazanım) bazı davranışları öğretmiş olmamız gerekiyor. Neyse konudan çok sapmadan şunu tekrarlamak istiyorum; çocuklar model alarak öğrenir. Odanıza kapınızı çalarak girmesini istiyorsanız önce siz bunu çocuğunuza yapın.

3)    Tuvaletin kapısının kapalı tutulması gerektiğini öğretme
Çocuğa 2 yaşından itibaren tuvalet eğitimi vermeliyiz. Bu eğitimle ilgili internette bazı faydalı ve eğlenceli videolar bulunmakta. Bu videolara ulaşarak çocuğumuza tuvalet eğitimini nasıl vermemiz gerektiğini izleyebiliriz. Çocuk artık tamamen tuvalette bütün işlemleri yardımsız yapmaya başladığında eğitimin bir parçası olarak o içerdeyken kapısının kapalı olması gerektiğini de eklemeliyiz.

4)    Çocuğun özel alanlarına saygılı olmak
Çocukları başkalarının yanında giydirmemek, altını değiştirirken bile başka bir odaya gitmek çocuğa onun özel alanına saygı duyduğumuzu hissettirecektir. Aynı şekilde 4-5 yaşından sonra çocuğu iç çamaşırıyla yıkmamak ya da o bölgeyi yıkarken kafamızı başka tarafa çevirmek çocukta mahremiyet duygusunun gelişimini katkı sağlayacaktır.

5)    Çocuğun cinsel organını sevgi objesi yapmamak!!!
Çocuğun cinsel organı şaka objesi değildir. Bu konuda yapılacak her türlü şaka veya yiğitlenme konuşmaları çocuğun bunu normal bir şey gibi algılamasına neden olacaktır. Çocuğun mahremiyeti sevgi objesi yapmak, cinsel organlarını konu ederek sevmek aynı zamanda kendileri, kötü niyetli yabancılardan korumasını da zorlaştıracaktır.

6)    İlkokulla birlikte özel mekan tanımlama
Çocuk ilkokula başladığı dönemlerde ona evde bir çekmece, dolap veya uygun gördüğünüz herhangi bir yer belirlenip, çocuğun özel eşyalarını buraya koymasını sağlayabilirsiniz. Bu eşyalara ondan izinsiz hiç kimsenin dokunmayacağını ve eğer dokunmaları gerekirse bile onlardan izin alacakları açıklanmalıdır. Bu şekilde davranmak çocukta özel alan düşüncesini pekiştirecektir.

7)    Ebeveynle ve kardeşle yatakları ayırmak
Bu konuda tartışmalar hala sürse de genel çerçevede çocuk 6 aya kadar anneyle uyuyabilir. Altı aydan sonra anneyle aynı odada ama farklı yerde uyuyabilir. 2 yaşında çocuğun bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte odası da ayrılabilir. Fakat çocukta karanlık korkusu, yalnızlık, anneden ayrılma korkusu varsa bu korkular giderildikten sonra odayı ayırmak daha doğru olacaktır. Yine ilkokul dönemindeki kardeşlerin odalarının ayrılması gerektiğini tavsiye ediyorum çünkü birbirlerinin yanında giyinirken ister istemez özel alan ihlali olur.

8)    Özel alan ihlallerine tepkinizi belli etme
Çocukla beraber televizyon izlediğimizi düşünelim ve televizyonda mahremiyet ihlali yapılan bir sahne olduğunu varsayalım. Bu durumda çocuğa bir ey demeden onun duyacağı şekilde bu mahremiyet ihlali olan sahneye tepkimizi belli edebiliriz. Çocuk ebeveynin bu tepkisini modelleyerek mahremiyet ihlallerine karşı duyarlı hale gelecektir.

Mahremiyet eğitimini uygulayabilen çocuklar kendilerinin özel alanlarını bilir, bu alanı korur ve başkalarının özel alanlarına da saygılı bireyler olup çocuğun sağlıklı bir kişilik gelişimine zemin hazırlar. 
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere, sağlıkla kalın…